Το περιεδρικό συρίγγιο αποτελεί μία συχνή πάθηση κατά την οποία το εσωτερικό τμήμα του πρωκτού επικοινωνεί με το περιπρωκτικό δέρμα. Μάλιστα, η πάθηση ξεκινά ως περιεδρικό απόστημα, δηλαδή μια κοιλότητα γεμάτη πύον, το οποίο σε κάποια φάση παροχετεύεται είτε αυτόματα είτε με τη βοήθεια χειρουργού. Αν και το απόστημα αποκαθίσταται, στη θέση του αφήνει μια μικρή δίοδο επικοινωνίας ανάμεσα στο εσωτερικό του πρωκτού και το δέρμα. Η δίοδος αυτή είναι το περιεδρικό συρίγγιο. 

Τι είναι το περιεδρικό συρίγγιο;

Το περιεδρικό συρίγγιο είναι μια σύνθετη πάθηση του πρωκτού και της περιπρωκτικής περιοχής, η οποία προκαλεί δυσφορία και, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές. Πρόκειται για μια μη φυσιολογική επικοινωνία μεταξύ του εσωτερικού του πρωκτικού σωλήνα και του δέρματος που τον περιβάλλει. Η μη φυσιολογική αυτή επικοινωνία δημιουργείται λόγω της ανάπτυξης ενός περιεδρικού αποστήματος. Η παροχέτευση του αποστήματος αφήνει πίσω μια μικρή οπή, η οποία συνδέει το εσωτερικό του πρωκτικού σωλήνα με την επιφάνεια του δέρματος γύρω από τον πρωκτό. 

Αιτίες σχηματισμού ενός περιεδρικού συριγγίου

Η εμφάνιση του περιεδρικού συριγγίου συνδέεται κυρίως με την απόφραξη και τη φλεγμονή των περιπρωκτικών αδένων. Αυτοί οι αδένες εκβάλλουν στην οδοντωτή γραμμή του πρωκτού, όπου το πλακώδες και το κυλινδρικό επιθήλιο συναντιούνται στον αυλό του πρωκτού. Όταν ένας από αυτούς τους αδένες παρουσιάσει απόφραξη, μπορεί να προκληθεί φλεγμονή, που οδηγεί στη δημιουργία αποστήματος. Η απόφραξη αυτή προκαλεί διόγκωση και τη συσσώρευση πύου, δημιουργώντας μια μολυσμένη κοιλότητα. Εάν το απόστημα δεν αντιμετωπιστεί επαρκώς, μετατρέπεται σε συρίγγιο, μια διαδικασία που παρατηρείται περίπου στο 50-80% των περιπτώσεων αποστήματος.

Βέβαια, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν στην εμφάνιση της πάθησης, στους οποίους συγκαταλέγονται:

• Νόσος του Crohn, μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος του εντέρου η οποία αυξάνει την πιθανότητα σχηματισμού συριγγίων λόγω της έντονης φλεγμονώδους φύσης της και των βλαβών που προκαλεί στο εντερικό τοίχωμα.
• Ιδρωταδενίτιδα: Η φλεγμονώδης αυτή πάθηση των ιδρωτοποιών αδένων μπορεί να οδηγήσει σε σχηματισμό συριγγίων, καθώς προκαλεί πυώδεις φλεγμονές και δερματικές αλλοιώσεις.
• Τραυματισμοί στην περιοχή του πρωκτού ή εισαγωγή ξένων σωμάτων που μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονώδεις διεργασίες που οδηγούν στη δημιουργία συριγγίων.
• Προηγούμενες επεμβάσεις στην περιοχή του πρωκτού και του ορθού, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν βλάβες στους περιπρωκτικούς ιστούς και να οδηγήσουν σε επιπλοκές, όπως τα συρίγγια.

Παράγοντες κινδύνου

Εκτός από τις παραπάνω αιτίες, ορισμένοι παράγοντες αυξάνουν την πιθανότητα ανάπτυξης περιεδρικού συριγγίου. Αρχικά, τα υψηλά επίπεδα ανδρικών ορμονών που παρατηρούνται στους άνδρες νεαρής ηλικίας συχνά συνδέονται με αυξημένη δραστηριότητα των αδένων (ακόμα και στην περιοχή του πρωκτού) και τάση για λοιμώξεις. Επίσης, συχνές φλεγμονές και λοιμώξεις στην περιοχή του πρωκτού έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση του κινδύνου σχηματισμού περιεδρικού αποστήματος και συριγγίου.

Συμπτώματα που προκαλεί το περιεδρικό συρίγγιο

Αν και το περιεδρικό απόστημα εκδηλώνεται με έντονη συμπτωματολογία, δεν ισχύει το ίδιο και για το περιεδρικό συρίγγιο. Στη δεύτερη περίπτωση, σχηματίζεται μία μικρή οπή από την οποία κατά καιρούς ρέει πυώδες υγρό. Μάλιστα, η εκροή υγρού από το εξωτερικό στόμιο του συριγγίου είναι χαρακτηριστικό σύμπτωμα. Η εκροή μπορεί να είναι ορώδης, πυώδης, αιμορραγική ή και κοπρανώδης. Παράλληλα, δεν αποκλείεται να εκδηλωθεί κνησμός στην περιπρωκτική περιοχή και δυσφορία λόγω του ερεθισμού του δέρματος γύρω από τον πρωκτό. Επίσης, μπορεί να εμφανιστεί πόνος ο οποίος συνήθως είναι περιοδικός και να επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια της κίνησης ή της αφόδευσης. Το δέρμα της περιπρωκτικής περιοχής μπορεί αντίστοιχα να εμφανίζει ερυθρότητα, οίδημα και το σχηματισμό κοκκιώδους ιστού πλησίον του στομίου του συριγγίου. Σε περιπτώσεις τέλος έντονης φλεγμονής ή υποτροπής, μπορεί να παρουσιαστούν πυρετός και γενική αίσθηση κακουχίας.

Διάγνωση 

Η διάγνωση γίνεται από εξειδικευμένο γενικό χειρουργό με τη λήψη ιστορικού, την κλινική επισκόπηση και ψηλάφηση της περιοχής. Συνήθως, προηγείται ιστορικό ανάπτυξης περιεδρικού αποστήματος που είτε έχει παροχετευθεί αυτόματα είτε χειρουργικά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι απαραίτητες επιπλέον απεικονιστικές εξετάσεις, όπως μαγνητική τομογραφία πυέλου ή ενδοορθικό υπερηχογράφημα, για την ακριβή απεικόνιση της πορείας του συριγγώδους πόρου και την ανίχνευση πιθανών διακλαδώσεων.

Επιλογές θεραπείας για ένα περιεδρικό συρίγγιο

Η μόνη αποτελεσματική θεραπεία για το περιεδρικό συρίγγιο είναι η χειρουργική επέμβαση, η οποία πρέπει να εκτελείται από ειδικευμένο χειρουργό. Μόνο με επεμβατική αντιμετώπιση μπορεί να επιτευχθεί σύγκλειση του στομίου του συριγγίου και κατά συνέπεια καταπολέμηση αυτού του φαύλου κύκλου σχηματισμού αποστήματος – συριγγίου. Στόχος της θεραπείας είναι η πλήρης αποκατάσταση της περιοχής και τη διατήρηση της λειτουργικότητας των σφιγκτήρων, ώστε να αποφευχθούν επιπλοκές όπως η ακράτεια. Υπάρχουν πολλές διαθέσιμες τεχνικές, από την απλή συριγγοτομή έως τις πιο εξελιγμένες μεθόδους όπως η αντιμετώπιση με laser. Η επιλογή της κατάλληλης μεθόδου εξαρτάται από τη μορφή και την πολυπλοκότητα του συριγγίου

Γενικές συμβουλές για τη διαχείριση και την πρόληψη της πάθησης

Η σωστή διαχείριση της πάθησης και η πρόληψη τυχόν επιπλοκών επιτυγχάνεται με επιμελή φροντίδα και κάποιες αλλαγές στον τρόπο ζωής. Αναφέρονται ενδεικτικά:

• Πλύσιμο της περιοχής με χλιαρό νερό και μαλακή γάζα για να διατηρείται καθαρή και να αποφεύγεται η μόλυνση.
• Στέγνωμα της περιοχής απαλά και χωρίς τριβή
• Αποφυγή ερεθιστικών προϊόντων όπως σαπούνια με άλατα και αρώματα και χρήση σαπουνιών χωρίς άρωμα, κατάλληλα για ευαίσθητο δέρμα.
• Κατανάλωση τροφών πλούσιων σε φυτικές ίνες όπως φρούτα, λαχανικά και προϊόντα ολικής άλεσης, ώστε να προληφθεί η δυσκοιλιότητα.
• κατανάλωση άφθονου νερού, η οποία βοηθά στην ομαλή λειτουργία του εντέρου και την αποφυγή προβλημάτων κατά την αφόδευση.
• Ένδυση με άνετα και βαμβακερά ρούχα που δεν πιέζουν την περιοχή του πρωκτού.
• Λήψη απλών παυσίπονων για την ανακούφιση του πόνου.

Η πρόληψη του περιεδρικού συριγγίου είναι δύσκολη, αλλά η διατήρηση καλής υγιεινής και η προσεκτική αντιμετώπιση των πρώτων ενδείξεων μόλυνσης μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο. Άτομα με ιστορικό συριγγίων ή άλλες σχετικές επιβαρυντικές καταστάσεις θα πρέπει να είναι μόνιμα υποψιασμένα ώστε να εφαρμόζουν τα κατάλληλα μέτρα και να προλάβουν κατά συνέπεια κάποια μελλοντική υποτροπή.